Chiều 08/01, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các CTMTQG.
Trình bày Tờ trình về Dự thảo Nghị quyết, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết: Tại Nghị quyết số 108/2023/QH15 ngày 29/11/2023 của Quốc hội về giám sát chuyên đề “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030”, Quốc hội đã giao Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm thực hiện một số cơ chế đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các CTMTQG.
Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, qua đánh giá kết quả thực hiện giai đoạn 2021-2023, một trong những nguyên nhân dẫn đến kết quả giải ngân vốn sự nghiệp của các CTMTQG đạt thấp do cơ chế giao chi thường xuyên ngân sách trung ương cho các địa phương chi tiết đến dự án thành phần, lĩnh vực chi nhưng không có cơ chế cho các địa phương được thực hiện điều chỉnh, dự toán kế hoạch (đặc biệt là điều chỉnh vốn được kéo dài). Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc này của các địa phương, Chính phủ đề xuất Quốc hội thông qua cơ chế đặc thù chưa được quy định tại Luật Ngân sách nhà nước để tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn các Chương trình.
Riêng đối với xây dựng cơ chế thí điểm xử lý một số kiến nghị của địa phương liên quan đến thực hiện kết luận kiểm toán của KTNN, tại Nghị quyết số 108/2023/QH15, Quốc hội giao Chính phủ đề xuất cơ chế thí điểm xử lý một số kiến nghị của địa phương liên quan đến thực hiện kết luận kiểm toán của KTNN đối với việc thu hồi kinh phí, hoàn trả ngân sách nhà nước trong triển khai thực hiện các CTMTQG.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ: Hiện tại Chính phủ và các Bộ, ngành chưa nhận được đề xuất, kiến nghị của các địa phương liên quan đến thực hiện kết luận kiểm toán của KTNN. Do vậy, chưa có đầy đủ cơ sở để tổng hợp, đề xuất cơ chế đặc thù, thí điểm xử lý các vấn đề liên quan đến thực hiện kết luận kiểm toán của KTNN ngay tại Hồ sơ trình Quốc hội tại Kỳ họp tháng 01/2024.
Qua rà soát, nội dung kết luận xử lý tài chính đối với từng CTMTQG của KTNN tập trung vào xử lý các khoản chi đã chi sai đối tượng hoặc chi sai nội dung của từng chương trình đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; các khoản chi không rõ nhiệm vụ, hoặc không gắn với nhiệm vụ; các khoản chi chưa thực hiện, bị hủy dự toán, cần nộp trả ngân sách trung ương theo quy định; các khoản chi nộp thuế Giá trị gia tăng đã được giảm theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội; các khoản chi của ngân sách địa phương. Do vậy, Chính phủ chưa có cơ sở để đề xuất cơ chế đặc thù, khác quy định của pháp luật hiện hành để xử lý các kiến nghị của KTNN.
“Để có đầy đủ cơ sở xây dựng, đề xuất giải pháp khả thi, đảm bảo kỷ luật kỷ cương trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, Chính phủ kiến nghị chưa báo cáo Quốc hội xem xét cơ chế thí điểm xử lý kiến nghị của các địa phương liên quan đến thực hiện các kết luận kiểm toán của KTNN tại Kỳ họp tháng 01/2024. Sau khi tổng hợp đề xuất, kiến nghị của các địa phương, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội về tình hình thực hiện kết luận kiểm toán của KTNN về 3 CTMTQG và đề xuất các giải pháp, cơ chế, chính sách xử lý các vấn đề vướng mắc trong thực hiện kết luận kiểm toán của KTNN (nếu có) tại Kỳ họp Quốc hội gần nhất” - Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu rõ.
Từ góc độ cơ quan thẩm tra, liên quan đến vấn đề này, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội thống nhất với một số ý kiến tham gia thẩm tra và đề xuất của Chính phủ, cần tiếp tục rà soát, thận trọng, khi chưa đầy đủ cơ sở thì chưa đề xuất cơ chế, xử lý nội dung này.
Tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đề nghị Chính phủ tiếp tục theo dõi, phối hợp với KTNN đề nghị các địa phương báo cáo, làm rõ và có đề xuất phương án xử lý đối với các vấn đề vướng mắc trong thực hiện kết luận kiểm toán của KTNN đối với các CTMTQG.
Trong trường hợp cần thiết, Chính phủ có thể báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7, Kỳ họp thứ 8, để tránh tiếp tục phát sinh các khó khăn, vướng mắc trong triển khai nội dung này, trong thời gian tới.
