Ngành Tài chính tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục trong lĩnh vực chứng khoán

Nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp và nhà đầu tư

Thực hiện chủ trương của Chính phủ về cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, Bộ Tài chính đã chủ trì xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 254/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Chứng khoán.

Đây là bước đi cụ thể hóa cam kết của ngành Tài chính trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp, đồng thời tạo hành lang pháp lý thông thoáng, đồng bộ cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

Theo Bộ Tài chính, Nghị định số 254/2025/NĐ-CP tập trung vào 3 trụ cột chính: Đơn giản hóa quy trình, chuẩn hóa hồ sơ và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong giải quyết thủ tục hành chính. Điểm mới nổi bật là việc thực hiện cơ chế “một cửa, một cửa liên thông” trong tiếp nhận và trả kết quả, thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Bộ phận Một cửa của Bộ Tài chính.

Nhờ đó, doanh nghiệp, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư và nhà đầu tư có thể nộp hồ sơ, nhận kết quả trực tuyến, thay thế phần lớn giấy tờ bằng dữ liệu định danh điện tử, rút ngắn đáng kể thời gian và chi phí thực hiện. Việc sử dụng căn cước công dân gắn chip hoặc tài khoản định danh điện tử được công nhận có giá trị pháp lý tương đương với các giấy tờ truyền thống – một bước tiến lớn trong quá trình chuyển đổi từ hành chính giấy tờ sang hành chính số.

Đáng chú ý, nhiều thủ tục quan trọng như đăng ký chào bán, niêm yết, lưu ký, bù trừ, thanh toán… được rút ngắn thời gian giải quyết xuống còn 3–7 ngày làm việc, tùy loại hồ sơ. Việc quy định thời hạn rõ ràng giúp tăng tính minh bạch, nâng cao kỷ luật hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong huy động vốn và niêm yết cổ phiếu.

Cùng với đó, Nghị định cũng chuẩn hóa trách nhiệm của các chủ thể tham gia thị trường, từ tổ chức phát hành, công ty chứng khoán đến cơ quan quản lý. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), Sở Giao dịch Chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam chỉ chịu trách nhiệm về tính hợp lệ của hồ sơ; các hành vi vi phạm trước hoặc sau khi hồ sơ hợp lệ được xử lý theo quy định riêng. Cách tiếp cận này giúp rõ hóa trách nhiệm, tránh chồng chéo giữa các cơ quan, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tự giác, chủ động tuân thủ pháp luật.

Nâng cao minh bạch, hiện đại hóa quản lý

Không chỉ cải tiến quy trình hành chính, Nghị định số 254/2025/NĐ-CP còn thể hiện bước chuyển mạnh trong quản lý, minh bạch hóa và hội nhập quốc tế của thị trường chứng khoán Việt Nam. Các quy định mới yêu cầu các công ty đại chúng, tổ chức phát hành, tổ chức niêm yết phải công bố thông tin đầy đủ, kịp thời và chính xác, bảo đảm quyền tiếp cận của nhà đầu tư, phù hợp chuẩn quản trị công ty theo khuyến nghị của OECD.

Việc công bố thông tin được thực hiện trên nền tảng số, ứng dụng chữ ký số, mã định danh doanh nghiệp, góp phần giảm thiểu rủi ro, sai sót và tăng hiệu quả giám sát của cơ quan quản lý. Đây là hướng đi tất yếu trong chuyển đổi số ngành Tài chính, giúp cơ quan quản lý tập trung vào phân tích rủi ro, thanh tra và giám sát thị trường thay vì xử lý thủ công hồ sơ giấy.

Bên cạnh đó, Nghị định còn rút gọn và hợp nhất một số quy định phân tán trước đây, giúp quy trình pháp lý trong lĩnh vực chứng khoán trở nên thống nhất, dễ thực hiện hơn, phù hợp với bối cảnh thị trường ngày càng mở cửa và hội nhập sâu rộng.

Theo Bộ Tài chính, việc thực thi đồng bộ Nghị định số 254/2025/NĐ-CP cùng các Thông tư hướng dẫn sắp tới sẽ tạo nền tảng pháp lý minh bạch, hiện đại cho thị trường vốn Việt Nam, thúc đẩy doanh nghiệp niêm yết, quỹ đầu tư, công ty chứng khoán hoạt động hiệu quả hơn, qua đó tăng sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Đây cũng là một trong những điều kiện tiên quyết phục vụ mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm “Thị trường mới nổi thứ cấp” của FTSE Russell vào năm 2026, đồng thời tiến tới đạt chuẩn MSCI trong những năm tiếp theo.

Với những cải cách cụ thể, thực chất, Bộ Tài chính khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và nhà đầu tư, lấy sự thuận tiện, minh bạch và niềm tin thị trường làm thước đo cho hiệu quả cải cách. Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực chứng khoán không chỉ giúp tiết giảm chi phí, mà còn góp phần xây dựng nền tài chính quốc gia hiện đại, bền vững, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn mới.