Ứng dụng AI trong lĩnh vực tài chính: Cần kho dữ liệu riêng để làm chủ công nghệ

Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về những lo ngại đối với sự phát triển của AI hiện nay, liệu có tạo ra sự phụ thuộc vào công nghệ và giảm sự đổi mới sáng tạo?

Ông Chu Tuấn Anh: AI đang phát triển rất mạnh mẽ và tác động lớn đến lực lượng lao động. Trong đó, nhiều doanh nghiệp khi ứng dụng AI đã khiến một số vị trí trước đây tồn tại nay đã bị xóa sổ. Do đó, những lo ngại này là có cơ sở.

Vậy chúng ta có nên quá sợ hãi về điều đó không? Nếu nhìn nhận một cách bình tĩnh, bản chất của AI chỉ là một công cụ. Bất kể công cụ nào của con người khi ra đời đều giúp đơn giản hóa rất nhiều hoạt động. Nên một khi đã là công cụ, nó sẽ đi kèm những điều kiện nhất định.

Ví dụ rõ ràng nhất là sự phụ thuộc của chúng ta vào điện từ rất lâu. Do đó, việc AI mang đến nhiều lợi ích cho con người sẽ dẫn đến sự phụ thuộc nhất định, nhưng đó là chuyện bình thường khi chúng ta vận dụng và làm chủ AI như một công cụ.

Phóng viên: Trong lĩnh vực liên quan đến tài chính, theo ông, AI có thể được ứng dụng như thế nào để tạo ra những đột phá?

Ông Chu Tuấn Anh: Trong lĩnh vực liên quan đến tài chính hiện nay, các công việc có thể chia thành hai nhóm, một nhóm công việc mang tính lặp đi lặp lại và nhóm thứ hai là những công việc đòi hỏi tư duy, phân tích.

Trước tiên, đối với các công việc lặp đi lặp lại, AI thực hiện cực kỳ tốt. Ví dụ, công việc tài chính hàng ngày đòi hỏi xử lý rất nhiều dữ liệu. Từ những dữ liệu đó, nhân sự phải thực hiện các công việc tổng hợp hoặc báo cáo. Bình thường, một nhân sự có thể mất đến nhiều ngày đến nửa tháng để hoàn thành. Nhưng nếu một người có kỹ năng AI, họ chỉ cần khoảng 1 đến 2 tiếng để đưa AI vào và tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại liên quan đến dữ liệu tài chính.

Mảng thứ hai là phân tích dữ liệu, đòi hỏi tư duy để đưa ra nhận định, AI cũng làm tốt. Điều quan trọng nhất là chúng ta hiểu và đưa ra những câu lệnh (prompt) chuẩn. Khi đó, AI sẽ đưa ra những phân tích và giải pháp phù hợp. Bởi vì những giải pháp của AI được tích lũy từ một kho dữ liệu khổng lồ của cả thế giới về tài chính, cũng như đã phân tích rất nhiều giải pháp trước đây để tìm ra phương án hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, hiện chúng ta chưa có giải pháp AI riêng, nên tư duy và thuật toán của các mô hình AI đang sử dụng là của thế giới. Để giải quyết các vấn đề tài chính đặc thù của Việt Nam, chúng ta phải xây dựng được ngân hàng dữ liệu tài chính riêng cho Việt Nam. Đây là một vấn đề mà ngành công nghệ Việt Nam cần tập trung vào xây dựng và phát triển.

Phóng viên: Để có thể ứng dụng AI một cách toàn diện và hiệu quả trong lĩnh vực tài chính nói riêng và kinh tế - xã hội nói chung, ông có những khuyến nghị cụ thể nào, đặc biệt trong công tác đào tạo, xây dựng hệ thống và vai trò của người lãnh đạo?

Ông Chu Tuấn Anh: Nhìn vào bài học từ quá trình chuyển đổi số và phát triển phần mềm trước đây, khi chúng ta phát triển rất nhiều hệ thống phần mềm, nhưng người dùng chưa có kỹ năng, đặc biệt là thói quen sử dụng, dẫn đến lãng phí. Vì vậy, việc đầu tiên là phải tạo ra thói quen sử dụng AI cho tất cả cán bộ, công nhân viên, tạo tư duy ứng dụng AI thường xuyên trong công việc. Từ đó, khi các hệ thống AI mới được đưa vào, tính ứng dụng sẽ rất cao.

Cùng với đó, chúng ta phải trang bị những kỹ năng cơ bản và bài bản. Hiện nay, rất nhiều người tự học về AI, nhưng việc khai thác AI chưa thực sự hiệu quả. Người dùng chỉ cần đưa ra một hai câu lệnh không thấy hiệu quả là sẽ không bao giờ quay lại sử dụng nữa, làm mất đi động lực.

Đặc biệt, riêng với lĩnh vực tài chính có nhiều đặc thù nghề nghiệp thì các cán bộ, nhân viên cần được đào tạo từ cơ bản đến chuyên sâu, phải tìm kiếm những cơ sở đào tạo về AI riêng biệt cho lĩnh vực tài chính, để đưa ra những phương pháp ứng dụng hiệu quả.

Hơn nữa, trong lĩnh vực tài chính, chúng ta cần xây dựng các hệ thống công nghệ có ứng dụng AI. Cách nhanh nhất là mua các nền tảng AI lõi (core AI) của nước ngoài, nhưng hệ thống đó phải khai thác trên dữ liệu của riêng chúng ta. Khi kết hợp các yếu tố đó lại, chúng ta sẽ có một đội ngũ nhân lực có kỹ năng tốt, động lực tốt, thói quen sử dụng AI và một hệ thống toàn diện.

Mặt khác, việc ứng dụng AI hiệu quả cần tới một yếu tố then chốt là ý chí của người lãnh đạo. Họ chính là những người đầu tiên phải thành thục AI, từ đó mới có thể tạo ra động lực và đôi khi là áp lực để cả hệ thống chuyển dịch, ứng dụng AI một cách hiệu quả.

Phóng viên: Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!