Quy định chặt chẽ về phương pháp thẩm định giá
Trong phiên thảo luận về Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ sáng 21/11, nhiều đại biểu Quốc hội nêu ý kiến về việc hoàn thiện các quy định liên quan đến định giá công nghệ, thẩm định công nghệ trong các dự án có sử dụng vốn nhà nước.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - TP. Hồ Chí Minh cho rằng, quy định định giá công nghệ góp vốn là đột phá, nhưng đối với dự án có sử dụng vốn nhà nước thì việc thẩm định giá trị công nghệ là quan trọng để tránh thất thoát ngân sách và bảo toàn vốn. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét quy định chi tiết, chặt chẽ về phương pháp thẩm định giá công nghệ.
Đại biểu lấy ví dụ như ưu tiên phương pháp tiếp cận từ thu nhập hoặc thị trường và tiêu chí năng lực của tổ chức thẩm định giá độc lập, nhằm bảo đảm giá trị công nghệ góp vốn được xác định chính xác, phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý tài chính nhà nước.
Liên quan đến tiêu chí định lượng ưu đãi thuế, theo đại biểu, chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đặc biệt theo mức độ tiếp nhận công nghệ 100%; 150% và 200% là một cơ chế tài chính sắc sảo và đột phá. Tuy nhiên, để tránh tình trạng áp dụng ưu đãi dàn trải và bảo đảm công bằng giữa các doanh nghiệp, ông đề nghị Ban Soạn thảo quy định rõ các tiêu chí định lượng minh bạch nhằm phân loại ba mức độ ứng dụng, làm chủ và đổi mới công nghệ.
Các chỉ số như tỷ lệ chi cho nghiên cứu phát triển trong tổng doanh thu, mức độ nội địa hóa hay số lượng sáng chế, giải pháp hữu ích được tạo ra cần được xem xét như những yếu tố cốt lõi trong đánh giá năng lực đổi mới công nghệ.
Tăng minh bạch, tránh thất thoát tài sản
Tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Văn Huy - Hưng Yên cũng quan tâm về công nghệ sử dụng góp vốn trong dự án có vốn nhà nước phải được thẩm định giá và xác nhận quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp trước khi góp vốn. Theo đại biểu, đây là một quy định mang tính then chốt về quản lý tài sản công nghệ trong các dự án đầu tư có sử dụng vốn nhà nước, thể hiện đúng tinh thần quản lý chặt chẽ tài sản công.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, quy định này chưa xác định rõ tiêu chí, phương pháp, thẩm quyền thẩm định giá công nghệ, dễ gây lúng túng khi triển khai thực hiện và sẽ kéo dài tiến độ các dự án. Do vậy, để tăng tính minh bạch và tránh thất thoát tài sản công, đồng thời nâng cao trách nhiệm của chủ thể tham gia thẩm định giá, đại biểu đề nghị xác định rõ thời điểm thẩm định giá là trước khi phê duyệt dự án hay trước khi ký hợp đồng góp vốn; làm rõ căn cứ thẩm định dựa trên giá thị trường, chi phí hình thành hay giá trị kinh tế dự kiến; và quy định đầy đủ trách nhiệm pháp lý của cơ quan, tổ chức, cá nhân thẩm định nếu xác định sai giá trị hoặc xác nhận không đúng quyền sở hữu.
Ông cũng nhấn mạnh rằng đối với công nghệ chưa được bảo hộ hoặc đang trong quá trình tranh chấp quyền sở hữu thì không được phép sử dụng để góp vốn cho đến khi quyền sở hữu hợp pháp được xác lập.
Liên quan đến góp vốn bằng công nghệ, theo đại biểu Nguyễn Văn Huy, quy định tổ chức và cá nhân được tự quyết định giá trị công nghệ góp vốn còn bộc lộ nhiều bất cập. Ông nhận định, quy định này chưa phù hợp với nguyên tắc định giá tài sản góp vốn trong Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, đồng thời tiềm ẩn rủi ro thổi giá, chuyển giá, gây thất thoát tài sản, đặc biệt ở các dự án có yếu tố nước ngoài.
Việc thiếu cơ chế thẩm định giá và không xác định rõ trách nhiệm của các bên tham gia có thể dẫn đến tranh chấp và làm giảm tính minh bạch của thị trường công nghệ. Vì vậy, đại biểu đề nghị việc định giá công nghệ góp vốn phải do các bên thỏa thuận hoặc thông qua tổ chức định giá độc lập, bảo đảm khách quan và phù hợp với pháp luật về sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp và chuyển giao công nghệ. Bên góp vốn cũng phải thực hiện đầy đủ việc bàn giao công nghệ theo đúng giá trị, đồng thời tuân thủ các nghĩa vụ về sở hữu trí tuệ và thuế.
