Quy định rõ về tài sản ngắn hạn
Thông tư số 99/2025/TT-BTC quy định, việc lập và trình bày BCTC phải tuân thủ các quy định tại Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21 - Trình bày BCTC và các Chuẩn mực kế toán Việt Nam khác có liên quan. Các thông tin trọng yếu phải được giải trình để giúp người đọc hiểu đúng thực trạng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
“BCTC phải phản ánh đúng bản chất kinh tế của các giao dịch và sự kiện hơn là hình thức pháp lý của các giao dịch và sự kiện đó (tôn trọng bản chất hơn hình thức)”, Thông tư nhấn mạnh.
Thông tư số 99/2025/TT-BTC có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026 và áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ hoặc sau ngày 1/1/2026.
Tài sản không được ghi nhận cao hơn giá trị có thể thu hồi; nợ phải trả không được ghi nhận thấp hơn nghĩa vụ phải thanh toán.
Thông tư cũng quy định rõ việc phân loại tài sản và nợ phải trả. Cụ thể, tài sản và nợ phải trả trên BCTC phải được trình bày thành ngắn hạn và dài hạn, các chỉ tiêu được sắp xếp theo tính thanh khoản giảm dần.
Theo đó, một tài sản được phân loại là ngắn hạn khi thuộc một trong các trường hợp sau: Doanh nghiệp dự kiến thu hồi được tài sản hoặc dự tính bán hay sử dụng tài sản đó trong một chu kỳ kinh doanh thông thường; Doanh nghiệp nắm giữ tài sản đó chủ yếu cho mục đích thương mại; Doanh nghiệp dự kiến thu hồi tài sản trong thời hạn từ 12 tháng trở xuống kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán; Tài sản là tiền hoặc tương đương tiền, trừ khi tài sản này bị cấm trao đổi hoặc không được sử dụng để thanh toán cho một nghĩa vụ nợ phải trả trên 12 tháng kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán.
Những tài sản không được phân loại là ngắn hạn thuộc các trường hợp trên thì được phân loại là tài sản dài hạn.
4 trường hợp được phân loại là nợ ngắn hạn
Cũng theo Thông tư, một khoản nợ phải trả được phân loại là ngắn hạn khi thuộc một trong các trường hợp sau: Doanh nghiệp dự kiến thanh toán khoản nợ phải trả này trong một chu kỳ kinh doanh thông thường; Doanh nghiệp nắm giữ khoản nợ phải trả chủ yếu vì mục đích kinh doanh; Khoản nợ phải trả đến hạn thanh toán trong thời hạn từ 12 tháng trở xuống kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán; Doanh nghiệp không có quyền từ chối nghĩa vụ thanh toán khoản nợ phải trả tại bất kỳ thời điểm nào trong thời hạn từ 12 tháng trở xuống kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán.
“Các khoản nợ phải trả (ví dụ như phải trả cho nhà cung cấp, chi phí phải trả nhân viên và chi phí phải trả khác cho hoạt động kinh doanh) là một phần của vốn lưu động được sử dụng trong chu kỳ kinh doanh thông thường thì doanh nghiệp phải phân loại các khoản nợ phải trả đó là nợ ngắn hạn ngay cả khi doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán các khoản nợ phải trả này trong khoảng thời gian trên 12 tháng kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán”, Thông tư lưu ý.
Những khoản nợ phải trả không được phân loại là ngắn hạn trong các trường hợp trên trên thì được phân loại là nợ dài hạn.
Thông tư quy định, với các khoản nợ phải trả được phân loại là ngắn hạn, nếu các sự kiện sau đây xảy ra trong khoảng thời gian từ sau ngày kết thúc kỳ kế toán đến ngày phát hành BCTC thì những sự kiện này là các sự kiện phát sinh sau không cần điều chỉnh: Thỏa thuận gia hạn khoản nợ phải trả ngắn hạn thành dài hạn; Khắc phục vi phạm trong thỏa thuận đối với nợ phải trả dài hạn; và Chủ nợ cho phép ân hạn để khắc phục vi phạm của thỏa thuận đối với nợ phải trả dài hạn ít nhất là 12 tháng sau ngày kết thúc kỳ kế toán. Tuy nhiên, doanh nghiệp phải thuyết minh trên Thuyết minh BCTC các sự kiện phát sinh sau này theo quy định.
Quy định tái phân loại tài sản và nợ phải trả dài hạn
Trường hợp doanh nghiệp lựa chọn phân loại tài sản và nợ phải trả khi trình bày Báo cáo tình hình tài chính theo chu kỳ kinh doanh thông thường, doanh nghiệp phải thuyết minh giá trị dự kiến sẽ được thu hồi hoặc phải thanh toán trong khoảng thời gian trên 12 tháng đối với từng dòng chỉ tiêu tài sản và nợ phải trả khi các chỉ tiêu này bao gồm giá trị dự kiến sẽ được thu hồi hay phải thanh toán: Từ 12 tháng trở xuống kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán, và trên 12 tháng kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán.
Đồng thời, chu kỳ hoạt động kinh doanh thông thường được áp dụng để phân loại tài sản và nợ phải trả của doanh nghiệp là như nhau. Đối với các doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh thông thường không thể xác định rõ ràng thì chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp đó vẫn được coi là 12 tháng.
Khi lập BCTC, doanh nghiệp phải thực hiện tái phân loại tài sản và nợ phải trả dài hạn trong kỳ trước thành tài sản và nợ phải trả ngắn hạn trong kỳ này nếu kể từ thời điểm kết thúc kỳ kế toán, các tài sản hoặc nợ phải trả đó thoả mãn điều kiện là tài sản ngắn hạn hoặc nợ phải trả ngắn hạn theo quy định tại điểm a và điểm b khoản này, trừ những trường hợp không được tái phân loại theo hướng dẫn tại Thông tư này.
“Tài sản và nợ phải trả phải được trình bày riêng biệt. Doanh nghiệp chỉ được thực hiện bù trừ tài sản và nợ phải trả khi tài sản và nợ phải trả liên quan đến cùng một đối tượng, có vòng quay nhanh, thời gian đáo hạn ngắn, phát sinh từ các giao dịch và sự kiện cùng loại”, Thông tư nêu rõ.
Theo Thông tư, các khoản mục doanh thu, thu nhập và các chi phí liên quan trực tiếp tới việc tạo ra các khoản doanh thu, thu nhập đó phải được trình bày theo nguyên tắc phù hợp và đảm bảo nguyên tắc thận trọng. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ phản ánh các khoản mục doanh thu, thu nhập, chi phí và luồng tiền của kỳ báo cáo. Trường hợp nếu phát hiện BCTC của các kỳ trước có sai sót trọng yếu thì phải được điều chỉnh hồi tố theo quy định.
Trường hợp doanh nghiệp có các đơn vị trực thuộc thì BCTC của doanh nghiệp phải tổng hợp cả thông tin tài chính của trụ sở chính và các đơn vị trực thuộc. Số dư các khoản mục nội bộ của Báo cáo tình hình tài chính, các khoản doanh thu, chi phí, lãi, lỗ chưa thực hiện phát sinh từ các giao dịch nội bộ đều phải được loại trừ.
